Siri 5/9: Telur Tenggelam Timbul

Adakah anda sedar bahawa kita lebih mudah terapung di laut berbanding dengan air sungai? Ini bukanlah satu ilusi tetapi sesuatu konsep sains yang berkaitan dengan perbezaan ketumpatan sesuatu bahan. Cubalah eksperimen mudah ini dan ketahuilah dengan lebih mendalam tentang konsep ketumpatan.

Apakah yang diperlukan?

Gelas besar

Telur

Air

Sudu

Garam

Apakah yang perlu dibuat?

1. Penuhkan gelas dengan air.

2. Masukkan sebiji telur. Adakah ia tenggelam? Catatkan pemerhatian anda.

3. Keluarkan telur dan masukkan garam sebanyak 2 sudu besar. Kacau sehingga garam itu larut.

4. Masukkan telur sekali lagi. Lihatlah gelagat telur yang tidak mahu tenggelam lagi!

5. Buang kesemua air di dalam gelas itu dan gantikannya dengan air biasa. Masukkan telur itu semula. Cuba ramalkan sama ada ia akan tenggelam ataupun timbul. Catatkan pemerhatian anda.

Apakah yang berlaku?

Telur lebih tumpat dari air biasa dan akan tenggelam ke dasar gelas. Apabila kita larutkan garam ke dalam air, larutan di dalam gelas menjadi lebih tumpat dari telur. Sebab itulah telur itu timbul.

Bahan berlainan dengan isi padu yang sama tidak mempunyai jisim yang sama. Sebagai contoh, bagi isi padu yang sama, besi mempunyai jisim yang lebih berbanding kayu. Oleh itu, besi dikatakan mempunyai ketumpatan yang lebih tinggi berbanding kayu.

Ketumpatan ialah jisim per unit isi padu sesuatu bahan. Unit ketumpatan ialah gram per sentimeter padu. Ketumpatan boleh dikira dengan menggunakan formula seperti yang ditunjukkan di bawah :

Bagi bahan yang mempunyai isi padu yang sama (air di dalam cawan), air yang dilarutkan garam lebih berat daripada air biasa. Oleh itu air bergaram adalah lebih tumpat daripada air biasa.

Ketumpatan sesuatu bahan bergantung kepada jisim bahan tersebut dan juga susunan zarah-zarah atau isi padu bahan tersebut.

Bahan yang lebih tumpat akan tenggelam di dalam cecair yang kurang tumpat daripadanya. Sebab itulah telur itu tenggelam pada mulanya kerana ia lebih tumpat daripada air biasa.

Bahan yang kurang tumpat akan timbul atau terapung di dalam cecair yang lebih tumpat daripadanya. Sebab itulah telur itu timbul kerana ia kurang tumpat daripada air yang telah dilarutkan dengan garam.

Tahukah anda?

Mengapa air laut masin? Apabila air mengalir melalui sungai, sedikit demi sedikit garam galian dari batu dan dasar sungai terlarut dengannya. Air yang `masin’ sedikit ini mengalir ke laut. Melalui proses Kitaran Air, air di laut sentiasa tersejat manakala di kutub yang sejuk pula ia membeku. Tinggallah `garam galian’ terlarut di dalam laut. Selepas peredaran masa yang lama, air laut masin kerana sentiasa ada “garam” terlarut di dalamnya!

Selamat mencuba!

Ikuti kesemua 9 siri “Ilusi dan Sains” seperti berikut:-

Siri 1/9 : “Payung Penguat Bunyi”
http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/payung-penguat-bunyi-19.html

Siri 2/9 : “Hoverkraf Botol Plastik”
http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/hoverkraf-botol-plastik-29.html

Siri 3/9 : "Gandakan Tepung Anda!"
http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/siri-39-gandakan-tepung-anda.html

Siri 4/9 : "Magika Jus Sayuran"
http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/siri-49-magika-jus-sayuran.html

Siri 5/9 : "Telur tenggelam timbul"
http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/siri-59-telur-tenggelam-timbul.html

Siri 6/9 : "Ilusi bintang bertukar"
http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/siri-69-ilusi-bintang-bertukar.html

Siri 7/9 : "Ilusi tangan berlubang"
http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/siri-79-ilusi-tangan-berlubang.html

Siri 8/9 : "Sebelas paku tergantung"
http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/siri-79-ilusi-tangan-berlubang.html

Siri 9/9 : "Pepejal + Cecair = Gas!"

http://www.creating-wonder.blogspot.com/2015/07/siri-99-pepejal-cecair-gas.html

Kunjungi pameran Illusion: Nothing Is As It Seems dan Lihat Dunia Berubah Di Depan Mata Anda di Petrosains, KLCC dari 4 September 2015 - 10 Januari 2016!

Maklumat lanjut boleh didapati di

http://www.petrosains.com.my/page/public/illusion-about.php